Kan ik doodgaan? Ik durf het niet te vragen aan papa en mama…

Als je dit gaat lezen, komt dat misschien omdat je gehoord hebt dat je dood kunt gaan aan jouw ziekte. Of je hebt zelf het gevoel dat je dood kunt gaan. En je wilt weten wat er dan allemaal gebeurt, wat je dan allemaal denkt, voelt en wat je kunt doen. Hierna vertellen we je waar je over na kunt denken, als het steeds slechter met je gaat. Ben je bang dat je steeds zieker wordt? Dat je dan nog minder kunt dan nu? Of vraag je je af of je echt dood kunt gaan aan jouw ziekte? Het is niet gemakkelijk om daar over te praten.

Alle vragen die jij hebt, zijn belangrijk. Ook al lijken ze nog zo gek, ze zijn niet gek! Blijf er niet mee rondlopen.

Vraag je je af hoe het verder zal gaan? Hoe lang je nog leeft? Of je pijn zult hebben? Wat er gebeurt als iemand doodgaat? En of dat ook bij jou zo zal gaan? Je mag echt alles vragen. De dokter weet het niet altijd alles, maar wel het allermeest. En die kan je ook vertellen hoe iedereen ervoor zorgt dat je zo min mogelijk pijn hebt.

Eigenlijk zijn alle kinderen bang om dood te gaan. Dat is niet raar. Blijf niet zitten met dat gevoel, want dan ben je ook nog alleen. Vertel je vader en moeder dat je bang bent, ze zullen je nooit alleen laten.

Misschien vind je het moeilijk om met je vader en moeder te praten over doodgaan. Omdat ze dan nog verdrietiger kunnen worden of omdat je bang bent dat ze boos zullen worden. Maar weet je, voor je vader en moeder is het veel moeilijker om te zien dat jij je zorgen maakt. Ook al kunnen je ouders niet alles oplossen, het helpt wel om er samen over te praten.

Als je niet zomaar met je vader en moeder durft te praten, vraag dan of iemand je kan helpen. Misschien kan je broer of zus, of een tante of oom, opa of oma je helpen. En ook vrienden kunnen dat.

Voor volwassenen is het ook niet gemakkelijk om over doodgaan te praten. Als je meer wilt weten, stel je vragen dan toch.

Wil je liever eerst zelf informatie opzoeken? Dat kan op internet. Maar het is goed om te weten dat niet alles waar is wat op internet staat. En het kan zijn dat wat je op internet leest, net weer anders is dan bij jou. Het is beter om je vragen te stellen aan je vader en moeder en aan de dokter of de verpleegkundige die je goed kent.

Merk je dat je steeds zieker wordt, of je steeds minder goed voelt? Dat is niet gemakkelijk. Je kunt soms dingen niet meer en je weet niet of je het ooit weer zult kunnen. Dat kan je heel bang of verdrietig maken. Of misschien weet je even helemaal niet wat je moet voelen. Het helpt wel als je er met iemand over praat.

Is praten te moeilijk voor je? Stuur je zorgen dan in een berichtje naar papa, mama of een vriend(in). Dat kan gemakkelijker zijn dan het hardop tegen iemand zeggen.

Heb je wensen of dromen die je nog wilt laten uitkomen voordat het niet meer kan? Maak een lijst van dingen die je nog wilt doen en bespreek die met je familie en vrienden. Er kan vaak meer dan je denkt.

Het kan best zijn dat je zelf ideeën hebt over hoe jouw afscheid zou moeten gaan. Dat klinkt misschien gek. Maar sommige kinderen willen zelf bedenken hoe hun uitvaart zal gaan. Wie erbij moeten zijn, hoe de kaart eruit moet zien, welke tekst erop komt te staan, en dat soort dingen. Vaak voelen kinderen zich alleen met deze gedachten. Want natuurlijk wil je nog zo lang mogelijk leven. Als het voor jou helpt om erover na te denken en dat op te schrijven, doe dat dan. Doe dat samen met mensen van wie je houdt. En weet: je mag altijd weer van gedachten veranderen. Ook als je erover praat, kan het zijn dat je later misschien toch weer iets anders wilt. Het gaat er om dat je er eerlijk over kunt praten en dat mensen luisteren naar wat jij vindt, ook al weet je dat misschien nog niet zeker. Het boek ‘Hoe zou jij het willen?’ kan je erbij helpen.